Afgelopen jaar (en nu nog steeds) was de energiebesparingsplicht, de erkende maatregelenlijst (EML), een veelbesproken onderwerp in onze markt van vastgoed, en dan met name voor de bestaande bouw. Veel op- of aanmerkingen. Ben je nog niet bekend met de energiebesparingsplicht? Lees terug wat het is en wie eraan moet voldoen in onze eerdere blog.
Ook wij bij Gebouwinzicht hebben voor onze opdrachtgevers opnames uitgevoerd in het kader van deze Erkende Maatregelenlijsten. We pikken een aantal interessante bevindingen die ons bij meerdere bedrijven zijn opgevallen eruit. We hebben deze in 3 categorieën gebundeld:
1. Inzicht
Door eerst echt goed te kijken naar de energieverbruikende installaties in het gebouw, kom je al tot de eerste inzichten. In de Erkende Maatregelen Lijst staan namelijk installaties vermeld waarmee je op energiegebruik kan besparen. Je hoeft het niet altijd eens te zijn met wat de maatregelen die in de EML staan voorgeschreven, maar het zorgt er in ieder geval wel voor dat je nadenkt over de energieverbruikende installaties en of ze niet op momenten onnodig aanstaan. Door de lijst kijk je in ieder geval naar installaties, waar je wellicht nog niet eerder aan gedacht of over nagedacht had.
Voorbeeld = dakventilator
Denk bijvoorbeeld aan een dakventilator. Waarschijnlijk kijk je daar nooit naar, maar stiekem kan deze wel veel energieverbruiken. Al vallen dakventilatoren wel snel buiten de scope van de EML, omdat het vermogen meer dan 5,5 kW moet zijn. Wij zijn er nog niet heel veel tegengekomen die boven dit vermogen komen! Maar toch kan het interessant zijn ook naar deze installaties te kijken:
Eerder schreef ik een LinkedIn post over een dakventilator met een vermogen van 0,27 kW die 24/7 aanstaat, omgerekend verbruikt deze 2.365 kWh per jaar. En dan is de afgezogen geconditioneerde lucht niet meegenomen: je bent ook nog eens warmte (of koude) onnodig aan het afzuigen.
2. Zichtbare split incentive
Er was veel te doen over de erkende maatregelenlijsten tussen huurders en verhuurders. Wie doet de opname? Wie doet de investering? Hoe verdien je als eigenaar een investering terug?
Officieel is ‘de drijver van de inrichting’ verantwoordelijk voor het rapporteren over de energiebesparende maatregelen. De drijver van de inrichting bij een single tenant gebouw is vaak de huurder. Het levert veel discussie op, waardoor het ook voorkomt dat de maatregelen niet (volledig) worden doorgevoerd. Zonde! Het uiteindelijke doel is niet het rapporteren over de energiebesparende maatregelen, maar juist de energiebesparing en daarmee dus juist de uitvoering van de maatregelen.
Herkenbaar? We hebben ervaring met de split incentive, Sannie Verweij heeft hier eerder een rapport over geschreven voor RVO: Van split incentive naar shared incentive: succesvolle voorbeeldprojecten. Het rapport bevat een aantal mooie voorbeeldprojecten om dit probleem om te zetten naar een succesverhaal (shared incentive).
3. Scherp blijven
Wat in de EML staat is niet altijd logisch bij elk gebouw. Blijf nadenken. Wat is logisch voor mijn gebruiksfunctie/gebruik? Als je de maatregelen zonder nadenken uitvoert, is dat niet altijd passend of energie-efficiënt.
3 voorbeelden op een rij
Het doel is het voorkomen dat verlichting brandt buiten gebruikstijden. Bovenstaande lezende is het eigenlijk al voldoende om een centraal regelbord te hebben bij de receptie. Althans, dat kan zo worden geïnterpreteerd. De maatregel is heel zwart/wit en er zijn zoveel meer aspecten die meespelen in de juiste oplossing. Ik neem je mee in een aantal voorbeelden die we in de praktijk zijn tegengekomen:
Voorbeeld 1: Distributiecentrum met verschillende gebruikstijden
Een distributiecentrum met een kantoordeel (2 lagen) waar 24/7 wordt er gewerkt. Het kantoordeel op de begane grond wordt gebruikt door de operationele planning en is 24/7 actief. Het kantoordeel op de 1e etage wordt gebruikt door administratie en is alleen van 7:00-18:00 in gebruik. Af en toe worden wel de vergaderzalen gebruikt in de avonden. Het gebouw heeft een centraal regelbord en daarmee kan aannemelijk gemaakt worden dat het gebouw voldoet. Als je deze situatie bekijkt zijn er echter hele mooie oplossingen te bedenken, bijvoorbeeld aanwezigheidsdetectie (minimaal voor de 1e etage). In dit gebouw stond de balansventilatie ook de gehele nacht aan voor het gehele kantoordeel. De 1e etage is minimaal 2.000 m2, daar zat dus veel potentie voor besparing.
Voorbeeld 2: Bedrijfshal met daklichten en weinig gebruikte gangpaden
Een bedrijfshal met grote daklichten. Er komt veel natuurlijk licht naar binnen, maar de verlichting die direct onder de daklichten hangen hebben dezelfde schakeling als de rest. Een mooie oplossing is bijvoorbeeld daglichtafhankelijke regeling. In dit gebouw is een aangrenzende hal zonder daklichten, deze wordt zelden gebruikt. De verlichting staat net zo lang als de rest aan. Daar zou een aanwezigheidsdetectie wel weer beter passen. Officieel zou dit gebouw voldoen, omdat er wel een centraal regelbord aanwezig is en de hallen tijdens gebruikstijden in theorie wel geheel gebruikt worden.
Voorbeeld 3: Energiebesparende regelingen in bijvoorbeeld zorggebouwen
Zorggebouwen zijn eigenlijk wat lastiger in de wet te plaatsen, omdat er woonfunctie bij betrokken is. Als de gebouwen en ruimten met woonfunctie onderdeel uitmaken van het zorgcomplex dan geldt de energiebesparingsplicht (EML) niet voor de woningen. Hoe dit precies zit, kan je nalezen via deze link (zie één van de vragen over een zorgcomplex). Je bent in dit geval aangewezen op de gangen, algemene/gezamenlijke ruimtes en ruimtes voor medewerkers.
De verlichting brandt vaak 24/7, omdat ook in de nacht zorg wordt verleend. Overdag staat deze ook aan, omdat er niet altijd natuurlijk lichtinval is in gangen. Per gebouw is dus een andere oplossing te bedenken. Er is vaak wel een centraal bedieningspaneel, maar daar wordt niks mee gedaan omdat de verlichting 24/7 aanstaat. Toch zijn er vaak oplossingen te bedenken (niet altijd mogelijk), denk aan: daglichtafhankelijke regeling bij plekken met natuurlijk lichtinval, aanwezigheidsdetectie (evt. met dimfunctie i.p.v. helemaal uit), nachtlichtregeling (bijvoorbeeld als een combinatie van wandarmaturen en plafondverlichting aanwezig is), etc..
Conclusie van deze voorbeelden
Een erkende maatregel lijkt dus heel kort en simpel. In de praktijk zijn er vaak meer oplossingen dan je denkt. Het alleen voldoen aan de wet is niet altijd de beste oplossing. Een regeling voor de verlichting is een voorbeeld van een erkende maatregel, maar zo zijn er nog veel meer. Denk dus logisch na over wat een oplossing biedt en niet alleen naar wat er in de erkende maatregelenlijst staat (of wat er niet in staat).
EML opgenomen en afgemeld, wat nu?
Na het afmelden ben je waarschijnlijk nog niet klaar, tenzij je aan alle maatregelen voldoet natuurlijk. De omgevingsdiensten, het bevoegd gezag die deze wet handhaaft, kan een controle uitvoeren. Je zal dan moeten aantonen dat je de openstaande maatregelen uit hebt gevoerd of aan het uitvoeren bent. Uiteindelijk kan het niet uitvoeren van maatregelen leiden tot dwangsommen.
Loop jij tegen de uitvoering van de maatregelen aan? Hoe je dit beste kan organiseren of het gesprek met de eigenaar of huurder aangaan? We helpen je graag verder! Laat het ons weten via info@gebouwinzicht.nl.
